دست نوشته های مهدی ترابی

»» گریه و سوگواری بر سیدالشهدا(ع)
گریه و سوگواری بر سیدالشهدا(ع) از زمان رسول اکرم (ص) در بین مسلمانان فراگیر شد و ایشان آن را برای مولایمان امام زمان (ع) به یادگار گذاشت.
گریه و سوگواری سابقه ای دیرین در طول تاریخ و در بین پیامبران الهی داشته است و امام صادق (ع) با معرفی حضرت آدم (ع)، حضرت یعقوب (ع)، حضرت یوسف (ع)، حضرت فاطمه (س) و حضرت امام زین العابدین (ع) به عنوان پنج بکاؤؤن ـ زیاد گریه کنندگان تاریخ ـ قدمت گریه و سوگواری را با خلقت بشریت یکی می داند.
آری حضرت آدم ابوالبشر به خاطر دوری از بهشت، آن قدر گریست که در اثر جریان اشک بر گونه هایش، صورت او مجروح شد و نیز د ر مصیبت فرزند خود هابیل، مدت چهل شب گریه کرد و به گواه قرآن مجید یعقوب پیغمبر(ع) در فراق فرزند خویش یوسف، آن قدر گریه کرد که بینایی خود را از دست داد و یوسف (ع) نیز هفت سال زندان خود را به راز و نیاز با خداوند و گریه به درگاه او سپری کرد.
درباره اشک های حضرت زهرا (س) در فراق پدر خویش و حضورشان در بیت الاحزان و ناله های حضرت زین العابدین آن قدر سخن رفته است که تاریخ را در لابه لای قطرات اشک الماس گون خود گم می کند و هیچ مورخ صاحب نامی نیست که به این فصل از تاریخ بشریت رسیده باشد و از کنار این اشک ها بی تفاوت عبور کند.
اگرچه تاریخ از گریه کنندگان بزرگی چون حضرت نوح (ع)، حضرت ابراهیم (ع)، حضرت یونس (ع) و حضرت یحیی (ع) نیز در کنار بکاؤؤن یاد می کند اما فلسفه گریستن بر سید الشهدا (ع) بدعتی است که از آخرین رسول خدا و ائمه (ع) در تاریخ اسلام جاری شده است و تا آنجا پیش می رود که علامه مجلسی و محدث قمی در زیارت ناحیه مقدسه نقل کرده اند که امام زمان (عج) می فرمایند: "ای جدّ بزرگوار! روزگاران مرا به تأخیر انداخت و نتوانستم به یاری تو بشتابم و با دشمنانت جنگ کنم اما آن قدر صبح و شب بر تو گریه می کنم تا اشکانم به خون بدل شود."
آری گریه کردن بر دیگر مؤمنان سنتی است که رسول الله قرار داده است و خود در بعد از جنگ احد می فرمایند: "کسی که بعد از مرگ در جهان گریه کننده ندارد هیچ عزت و آبرویی در آن دنیا نخواهد داشت پس برای برادران دینی خود که به شهادت رسیدند گریه کنید" و یا فرق مسلمانان و کافران را با اشک هایشان در هنگام قرائت قرآن مجید جست و جو می کند.
این حدیث خود برگ دیگری از عزت و آبروی حسینی در پیشگاه حضرت حق است که با گذشت قرن ها تعداد گریه کنندگان بر سید الشهدا (ع) هر روز بیشتر می شود و پذیرش شور حسینی خود ملاک و محکی برای تعین اسلام شده است.
اشک هایی که برای آن حضرت ریخته می شود لیاقت زیادی را برای پذیرش خود از سوی خداوند دارد زیرا گریستن بر آل رسول الله (ص) همان زنده نگه داشتن مکتب عرفانی عاشورا را در خود جای داده است.
امام باقر (ع) می فرمایند: "جبرییل بر پیامبر وارد شد و وقایع کربلا را بر او خواند و با هم گریستند به گونه ای که صورت پیامبر اکرم (ص) کاملاً خیس شد و در حالی که سید الشهدا را در آغوش داشتند گلوی او را مدام بوسیده و می فرمودند: "ای فرزند من بپذیر این جایگاه شمشیرها را و بر تو مبارک بادا".
دومین گریه کننده تاریخ بر حضرت سیدالشهدا (ع) حضرت امیر المؤمنین است. ابن عباس آورده است: "هنگام رفتن به جنگ صفین آن حضرت در موقع عبور از نینوا چنان گریستند که تمام لشکر به گریه افتاد و پس از مدتی رو به آسمان فرمودند: "خداوندا من با آل ابوسفیان چه کرده ام؟" سپس رو به لشکریان کرده و می فرمایند: "در این سرزمین هفده نفر از فرزندان من و فاطمه (س) به شهادت می رسند و به آغوش خاک می روند."
امام صادق (ع) نیز بارها و بارها از اشک های حضرت زهرا (س) بر مصیبت سیدالشهدا (ع) یاد کرده است و یکی از دلایل گریه های این بزرگ بانوی اسلام در بیت الاحزان را مصیبت فرزندانش دانسته اند.
گریه و عزاداری برای سیدالشهدا (ع) اتفاق بزرگی است که تمام جهان را تحت الشعاع خود قرار می دهد زیرا با توجه به بدعت های نبوی در این حوزه جهان تسنن و تشیع اسلام با یکدیگر متحد شده و این واقعه بزرگ را به جهانیان عرضه کرده اند و هر انسان آزاده ای را تحت تأثیر قرار داده است.
اولین عزاداری رسمی آن حضرت در بعد از شهادت به فرمان امام زین العابدین (ع) توسط حضرت زینب کبری (س) در کوفه راه اندازی شد و امام چهارم ما که خود در کربلا شاهد مصائب دردناک پدر و یاران فداکارش بود تا زمانی که در قید حیات بودند دست از عزاداری برنداشتند.
ابن شهر آشوب می نویسد: "آن حضرت هر وقت ظرف آبی بر می داشت که بنوشد، گریه می کرد. وقتی هم افرادی وی را دلداری می دادند، می فرمود: "چه طور گریه نکنم؟ به درستی که به وحشیانه ترین شکلی پدرم را از نوشیدن آب منع کردند."
تمام ائمه (ع) هر کدام با گرفتن مراسم هایی سعی بر زنده نگه داشتن عاشورا کرده اند، علقمه? بن محمد حضرمی روایت می کند که امام باقر(ع) برای جدشان گریه و ناله سر می داد و به هر کس هم که در خانه او بود دستور می داد گریه کند و امام صادق (ع) نیز به ابوهارون مکفوف دستور می دهد مرثیه ای درباره عاشورا بسراید و در هنگام قرائت آن سخت گریه می کنند به گونه ای که از صدای ایشان زنانی که پشت پرده حضور داشتند، صدای خود را به گریه و شیون بلند کرده و در پایان امام فرمودند: "هرکس شعری برای جدم سیدالشداء بنویسد و کسی با آن بگرید و باعث گریستن دیگران شود خداوند برای او بهشت را می نویسد."
امام رضا (ع) درباره پدر خویش می فرمایند: "روش همیشگی پدرم این بود که هرگاه ماه محرم می رسید، پیوسته اندوهناک بود و خنده ای در چهره نداشت تا دهه عاشورا سپری شود. این امام بزرگ که سرزمین ما به نوعی مدیون ایشان است خود بارها و بارها درباره قیام عاشورا سخنرانی کرده اند و بسیاری از مصیبت های معروف کربلا با تصدیق ایشان توسط دعبل خزایی شاعر بزرگ اهل بیت به رشته تحریر در آمده است.
امام رضا (ع) در ماه محرم به شیوه پدر خویش رفتار می کرد و می فرمود: "محرّم ماهی است که در روزگار جاهلیت احترام داشت و مردم در آن از جنگ و خونریزی پرهیز داشتند اما دشمنان در آن خون حرمت ما را شکستند، زنان و عزیزان ما را به اسارت گرفتند، آتش به خیمه های ما زدند و سفارش پیامبر اکرم را در حق ما پاس نداشتند."
واقعه کربلا آن قدر عظیم است که نه تنها تمام انسان های مسلمان و آزاده را تحت تأثیر قرار می دهد بلکه تمام هستی را به هم ریخته و تحمل آن برای ملائکه و سایر موجودات نیز دشوار است.
جعفر بن محمدبن قولویه فقیه و محدث بزرگ روایت می کند که امام صادق (ع) می فرمودند: "پس همانا چهار هزار ملک در کنار قبر جدم سیدالشهدا (ع) تا روز قیامت گریه می کنند." و یا آن حضرت در خطابی به زراره با جمله "و إنَّ الشمس بکت أربعین صباحاً بالکسوف و الحمره?..." از گریستن خورشید در بعد از واقعه عاشورا خبر داده اند.
از دیگر شگفتی های کربلا همانا گریستن آسمان و زمین است که بیش از ?? روایت در این زمینه نقل شده است و اولین ان ها از حضرت امیر است. آنجا که در مسجد النبی دست خود را بر روی سر حسین(ع) گذاشته و فرمودند: "فرزندم! خداوند در قرآن سرگذشت قومی را موجب عبرت قرار داده و فرموده: آسمان و زمین بر آنها نگریست و مهلتی برای ماندن نیافتند و به خدا سوگند بعد از من تو را میکشند و آسمان و زمین بر تو گریه خواهند کرد."
این شگفتی را امام باقر (ع) با عبارت: "بکاء جمیع ما خلق الله علی الحسین (ع)" ـ همه آنچه خداوند خلق کرده است بر جدم گریستند ـ کامل کرده و با عبارت "بکتْ الإنس و الجنّ والطّیر والوحش، علی الحسین(ع)" ـ تمام انسان ها و جنیان و پرندگان و حیوانات بر جدم گریستند ـ ابعاد خاص تری را به آن می بخشد.
ابعادی که حرکت سیدالشهدا را از امر به معروف و نهی از منکر و ایجاد عدالت انسانی فراتر برده و حرکت او را یک حرکت کلی در طول خلقت هستی قرار می دهد و تأثیرات آن را با گریه خورشید، زمین، آسمان و هر انچه خداوند خلق کرده به رخ می کشد. تأثیری که تا امروز نیز جاری بوده و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران خمینی بزرگ رمز بقای اسلام و زنده ماندن مفاهیم اسلامی را در محرم و صفر جست و جو و معرفی می کند و آن را با اشک هایی بر سیدالشهدا (ع) به دست می آورد.
آری باید همگام با امام زمانمان مهدی موعود (عج)، کائنات و ملائکه در عزای سیدالشهدا (ع) و مصیبت های آن گریست تا شاید این گریه ها راهی را برای رسیدن به مفاهیم بزرگ عاشورا بر روی ما باز کند و مقدمات فرج مولایمان را فراهم کند.